H σάρισα ήταν ένα αρχαίο όπλο, ένα δόρυ μεγάλου μήκους, που αποτελούσε το βασικό επιθετικό όπλο της μακεδονικής φάλαγγας.

Η σάρισα ήταν κατασκευασμένη από σκληρό ξύλο κρανιάς, δέντρο που αφθονεί στα βουνά της δυτικής Μακεδονίας (της Άνω Μακεδονίας των αρχαίων). Η κρανιά φτάνει σε μεγάλο ύψος και έχει ευθύ κορμό, δίδοντας έτσι τη δυνατότητα να κατασκευαστούν δόρατα με μεγάλο μήκος, σχετικά ελαφρά, με σκληρότητα και αντοχή.

Χαρακτηριστικό της σάρισας, το οποίο διαφοροποιούσε τη μακεδονική από τις υπόλοιπες οπλιτικές φάλαγγες, ήταν το μήκος της. Αρχικά περίπου 5,5 m, έφτασε τον 2^ο αιώνα ΠΧ τα 6,50 m. Είχε σιδερένια αιχμή και στο αντίθετο άκρο τον σαυρωτήρα, που λειτουργούσε ως αντίβαρο και καρφωνόταν στο έδαφος. Ο φαλαγγίτης τη χειριζόταν με τα δύο χέρια.

Η σάρισα αποτελούσε τόσο επιθετικό όσο και αμυντικό όπλο. Το μεγάλο μήκος της κρατούσε τον εχθρό σε απόσταση τέτοια, που δεν μπορούσε να πλήξει τους φαλαγγίτες, ενώ με τη σιδερένια της αιχμή διέλυαν τις αντίπαλες γραμμές.